ΣΜΝ στις Γυναίκες: Οδηγός Πρόληψης, Διάγνωσης και Θεραπείας

Γράφει ο κ. Καλαντζής Χρήστος

Μαιευτήρας-Χειρουργός Γυναικολόγος

Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Αθηνών

Τι είναι τα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα (ΣΜΝ);

Τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (ΣΜΝ) είναι λοιμώξεις που μεταδίδονται κυρίως μέσω σεξουαλικής επαφής (κολπικής, πρωκτικής ή στοματικής). Μπορούν να προκληθούν από βακτήρια, ιούς ή παράσιτα και επηρεάζουν κυρίως τον ουρογεννητικό σύστημα, τον τράχηλο, τον κόλπο και τον αιδοίο.

Κάποια από τα πιο κοινά ΣΜΝ περιλαμβάνουν:

Χλαμύδια (Chlamydia trachomatis)
Γονόρροια (Neisseria gonorrhoeae)
Σύφιλη (Treponema pallidum)
HPV (Human papillomavirus)
Έρπης (HSV-1, HSV-2)
HIV
Ηπατίτιδα B

Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία είναι κρίσιμη, καθώς πολλές λοιμώξεις μπορεί να παραμένουν ασυμπτωματικές αλλά να προκαλέσουν μακροπρόθεσμα σοβαρές επιπλοκές, όπως υπογονιμότητα ή φλεγμονώδη νόσο της πυέλου.

Συμπτώματα των ΣΜΝ:

Πολλά ΣΜΝ δεν εμφανίζουν συμπτώματα, γεγονός που μπορεί να καθυστερήσει τη διάγνωση.

Όταν εμφανίζονται συμπτώματα, συνήθως περιλαμβάνουν:

Ακανόνιστη ή αυξημένη κολπική έκκριση
Κνησμό ή ερεθισμό στα γεννητικά όργανα
Πόνο κατά την ούρηση ή τη σεξουαλική επαφή
Πληγές, φουσκάλες ή εξάνθημα στα γεννητικά όργανα
Κόπωση ή γενική αδιαθεσία

Η ασυμπτωματική πορεία κάνει τους τακτικούς προληπτικούς ελέγχους απαραίτητους για την έγκαιρη διάγνωση και πρόληψη επιπλοκών.

Διάγνωση των ΣΜΝ:

Η διάγνωση βασίζεται σε κλινική εξέταση και εργαστηριακές εξετάσεις:

Καλλιέργειες ή μοριακές εξετάσεις (PCR)
HPV DNA Test - Aptima Test
Αιματολογικές εξετάσεις: Ανίχνευση HIV, σύφιλης και ηπατίτιδας B.
Κλινική αξιολόγηση: Εξέταση τραχήλου, κόλπου και βλεννογόνων.

Η έγκαιρη διάγνωση μειώνει τον κίνδυνο επιπλοκών και την πιθανότητα μετάδοσης σε άλλους συντρόφους.

Θεραπεία των ΣΜΝ:

Η θεραπεία εξαρτάται από τον τύπο της λοίμωξης:

Βακτηριακές λοιμώξεις π.χ. Χλαμύδια, γονόρροια και σύφιλη αντιμετωπίζονται με κατάλληλα αντιβιοτικά.
Ιογενείς λοιμώξεις: HPV, έρπης και HIV δεν έχουν πάντα πλήρη ίαση, αλλά η θεραπεία μειώνει τα συμπτώματα και τη μεταδοτικότητα.
Εμβολιασμοί: HPV και ηπατίτιδα B μπορούν να προληφθούν μέσω εμβολίων.

Η σωστή θεραπεία και η τακτική παρακολούθηση από γυναικολόγο είναι απαραίτητες για την αντιμετώπιση και την αποφυγή υποτροπών.

Πρόληψη των ΣΜΝ:

Η πρόληψη είναι πάντα καλύτερη από τη θεραπεία και περιλαμβάνει:

Χρήση προφυλακτικών σε κάθε σεξουαλική επαφή.
Τακτικούς προληπτικούς ελέγχους, ειδικά για νέες ή σεξουαλικά ενεργές γυναίκες.
Εμβολιασμούς για HPV και ηπατίτιδα B.
Ενημέρωση και εκπαίδευση για την αναγνώριση συμπτωμάτων και
Ασφαλή σεξουαλική συμπεριφορά.

Η πρόληψη μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο μετάδοσης και επαναμόλυνσης.

ΣΜΝ και εγκυμοσύνη:

Κατά την εγκυμοσύνη, τα ΣΜΝ απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή:

- Ορισμένα ΣΜΝ μπορεί να προκαλέσουν πρόωρο τοκετό, χαμηλό βάρος γέννησης ή μόλυνση του νεογνού.
- Ο προγεννητικός έλεγχος και η έγκαιρη θεραπεία μειώνουν τις επιπλοκές.
- Οι γυναίκες με ΣΜΝ πρέπει να ενημερώνονται για τη διαχείρισή τους κατά την εγκυμοσύνη.

Η πλήρης ενημέρωση από γυναικολόγο εξασφαλίζει ασφάλεια για τη μητέρα και το μωρό.

Συμπεράσματα για τα ΣΜΝ:

Τα ΣΜΝ αποτελούν σημαντική πρόκληση για την υγεία των γυναικών, αλλά η πρόληψη, η έγκαιρη διάγνωση και η σωστή θεραπεία μπορούν να τα αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά.

Εμείς ως γυναικολόγοι παίζουμε καθοριστικό ρόλο στην ενημέρωση, καθοδήγηση και υποστήριξη των γυναικών για μια ασφαλή σεξουαλική ζωή. Για το λόγο πάντα συστήνουμε μία πρώτη επίσκεψη στο γυναικολόγο ιδανικά πριν την έναρξη των σεξουαλικών επαφών όπου θα γίνει ενημέρωση για όλα τα θέματα σεξουαλικής υγείας.

Η τακτική προληπτική εξέταση, η χρήση προφυλακτικών και οι εμβολιασμοί αποτελούν τα πιο αποτελεσματικά εργαλεία για την προστασία από τα ΣΜΝ.