Η εξέταση τεστ Παπανικολάου αποτελεί ίσως την πιο φημισμένη εξέταση πρόληψης στην ιατρική και όχι άδικα, δεδομένου ότι η συμβολή του στη διάγνωση προκαρκινικών και καρκινικών καταστάσεων του τραχήλου της μήτρας είναι τεράστια.

O ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων ή κονδυλωμάτων (HPV) είναι DNA ιός που σχετίζεται κυρίως με βλάβες του τραχήλου της μήτρας. Έχουν περιγραφεί περισσότεροι από 100 τύποι του ιού και περισσότεροι από 40 από αυτούς μπορούν να προσβάλουν το επιθήλιο της πρωκτογεννητικής χώρας. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η λοίμωξη από HPV είναι παροδική και ασυμπτωματική. Σε μικρό ωστόσο ποσοστό, λοίμωξη με τύπους υψηλού κινδύνου οδηγεί στην ανάπτυξη προκαρκινικών βλαβών, που μπορεί μετά από πάροδο ετών να εξελιχθεί σε καρκίνο.

Η κολποσκόπηση είναι μια απλή, σύντομη και μη επεμβατική γυναικολογική εξέταση, η οποία απεικονίζει σε μεγέθυνση τον τράχηλο της μήτρας σε κλίμακα από 2 έως 60 φορές, μέσω ενός ειδικευμένου εργαλείου, του κολποσκόπιου. Η κολποσκόπηση αποτελεί ένα πολύτιμο διαγνωστικό μέσο για την πρόληψη και την πρώιμη διάγνωση του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Η κολποσκόπηση επιτρέπει στον ιατρό να διαγνώσει ανωμαλίες ή βλάβες οι οποίες δεν είναι ορατές με γυμνό μάτι.